Athens Calling: Συνομιλία με τον κ. Γιώργο Γεραπετρίτη για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των ΑμεΑ

Ο υπουργός Επικρατείας κ. Γιώργος Γεραπετρίτης μίλησε στην εκπομπή Athens Calling της 15ης Μαΐου 2022 με τον Περικλή Βασιλόπουλο για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ), προχωρώντας σε έναν απολογισμό της δράσης αλλά και τις προοπτικές υλοποίησής του.

Περικλής Βασιλόπουλος: Το πρώτο θέμα μας αφορά το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ). Και είναι ένα καινοτομικό ακόμα και με ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά, επιτελικό σχέδιο με 6 πυλώνες και 30 δράσεις-στόχους, με οριζόντια εφαρμογή σε όλους τους τομείς της δημόσιας διοίκησης. Έχουμε μαζί στη γραμμή μας τον κ. Γιώργο Γεραπετρίτη, υπουργός Επικρατείας, ο οποίος είναι ο άνθρωπος που συντονίζει και, εμπνεύστηκε σε ένα βαθμό, αυτό το πολυεπίπεδο σχέδιο, και θα τον ρωτήσουμε πώς πάει η εφαρμογή που είναι πάντα το κύριο πράγμα στους νόμους. Κύριε Γεραπετρίτη χαίρετε.

Γιώργος Γεραπετρίτης: Κύριε Βασιλόπουλε ευχαριστώ θερμά για τη πρόσκληση και ιδιαιτέρως για το μεγάλο ενδιαφέρον που δείχνετε σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα που αφορά περίπου 1 εκατομμύριο συμπολίτες μας.

ΠΒ: Είναι κεντρικό θέμα και κεντρικό θέμα της Κοινωνικής Ευθύνης της ΕΡΤ που οφείλει να το θεωρεί έτσι και ένα χαρακτηριστικό που δείχνει τη ποιότητα της κοινωνικής πολιτικής μιας χώρας.

ΓΓ: Και της δημοκρατίας θα μου επιτρέψετε να πω, διότι δεν τέτοιου είδους σχέδια δράσεις που αφορούν τις πιο ευάλωτες κατηγορίες συμπολιτών μας, είναι που αμβλύνουν τις κοινωνικές ανισότητες και οδηγούν σε μία αληθινή δημοκρατία. Γιατί χωρίς ισότητα αληθινή δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρχει. Ήταν το εθνικό σχέδιο δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία η πρώτη πρωτοβουλία που ανέλαβε η κυβέρνηση μετά την ψήφο εμπιστοσύνης τον Ιούλιο του 2019. Εκεί εμπνεύστηκε ο πρωθυπουργός την ενεργοποίηση του συντονιστικού μηχανισμού ο οποίος προϋπήρχε από το 2017, αλλά ήταν απολύτως αδρανής, δεν είχε υπάρξει καμία εξέλιξη, είχε νομοθετηθεί. Όπως πολλά πράγματα δυστυχώς, νομοθετούνται στην Ελλάδα και στη συνέχεια περιέρχονται σε κάποια συρτάρια.

ΠΒ: Οπότε το αναλάβατε εσείς με το υπουργείο, ενεργοποιήθηκε αυτός ο συντονιστικός μηχανισμός και έγινε η καρδιά αυτού του εθνικού σχεδίου δράσης, το οποίο πρέπει να εξηγήσετε στους ακροατές. Τι επίπεδα περιλαμβάνει για να μου πείτε μετά μέχρι που έχει φτάσει στην εφαρμογή.

ΓΓ: Αυτή τη στιγμή λοιπόν έχουμε ήδη ξεκινήσει καταρχάς να κάνουμε μία απολύτη χαρτογράφηση σε όλο το δημόσιο τομέα όλων των επιμέρους πολιτικών που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο της προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. Ξέρετε το ζήτημα των ατόμων με αναπηρία είναι μία κλασσική περίπτωση οριζόντιας πολιτικής, δηλαδή πολιτικής που άπτεται όλων των υπουργείων και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Διότι ακριβώς επειδή έχει ένα οριζόντια χαρακτήρα χρεάιζεεται ένας κεντρικός συντονισμός έτσι ώστε όλα ατά εν τέλει να δένουν σε ένα νήμα. Αυτό ακρι΄βς συνέβη με το εθνικό σχέδιο δράσης. Ένωσε δηλασή όλες τις επιμέρους δράσεις που αναπτύσσονταν ή θα αναπτυχθούν στο μέλλον, και τα έβαλε κάτω από μία ενιαία ομπρέλα, με 6 πυλώνες, όπως σωστά είπατε, και 30 συγκεκριμένες δράσεις. Η ιδιαιτερότητα εδώ είναι ότι αντίθετα με άλλες πολιτικές που αναπτύσσονται στη χώρα, εδώ, οι τριάντα αυτές επιμέρους δράσεις έχουν ένα «ιδιοκτήτη», δηλαδή, έναν φορέα, ο οποίος έχει την ευθύνη της υλοποίησης. Έχει συγκεκριμένη ποσοτικοποιημένη χρηματοδότηση και έχει ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης.

ΠΒ: Να ομολογήσω που το διάβασα και τότε που το προωθήσατε και είναι αλήθεια, και το ξανάδα τώρα, ότι έχει λεπτομερέστατες προβλέψεις και οργανωτικά. Ποιος είναι ο υπεύθυνος και χρονικά, και αυτό είναι αλήθεια πως δεν έχει ξαναγίνει, και για αυτό έχει μεγάλη σημασία και η υλοποίηση. Να δούμε, πως πάει αυτή η επιτελικότητα;

ΓΓ: Βεβαίως, όπως το λέτε είναι. Καταρχάς να επισημάνω ότι όλες οι δράσεις του σχεδίου έχουν ενταχθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα συντονισμού και παρακολούθησης της προεδρίας της κυβέρνησης το σύστημα [δεν ακούγεται] έτσι ώστε να παρακολουθούμε σε πραγματικό χρόνο κεντρικά μηχανογραφημένα την υλοποίηση των επιμέρους δράσεων. Να γνωρίζουμε δηλαδή ανά πάσα στιγμή ποιες είναι οι δράσεις που υλοποιούνται, πού εντοπίζονται τυχόν καθυστερήσεις, πού απαιτείται παρέμβαση συντονιστική ώστε να υπάρχουν οι αναγκαίες ενέργειες για την υλοποίηση των δράσεων. Είμαστε εντελώς πάνω από αυτό το σχέδιο. Ήδη έχουν υλοποιηθεί οι δράσεις που προβλέπονταν για το διάστημα που έχει μεσολαβήσει. Να σας πω ενδεικτικώς ότι αυτή τη στιγμή έχει ολοκληρωθεί η διοικητική κωδικοποίηση όλης της νομοθεσίας για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Απλά να σας πω ότι ήταν τόσο διάσπαρτη η νομοθεσία αυτή, και άγγιζε όλα τα υπουργεία, 20 υπουργεία, έτσι ώστε ένας συνάνθρωπος μας με αναπηρία ήταν σχεδόν αδύνατον να μπορέσει να δει πως θα μπορούσε να διαχειριστεί ένα δικαίωμα που απέρρεε από το νόμο επειδή ακριβώς ήταν τόσο πολυδαίδαλη η νομοθεσία. Πλέον σε ένα ενιαίο εύχρηστο κείμενο, το οποίο έχει αναρτηθεί και είναι προσβάσιμο σε όλες τις μορφές, μπορεί να αναζητήσει το όποιο δικαίωμα απορρέει στη περίπτωσή του.

ΠΒ: Άρα μπορεί εύκολα να δει και σε σχέση με τα διάφορα υπουργεία, τι ήδη προβλέπει η νομοθεσία για τα δικαιώματά του.

ΓΓ: Βεβαίως, με πολλή μεγάλη διαφάνεια, με έναν τρόπο εξαιρετικά φιλικό. Έχουμε ήδη αναπτύξει και το εθνικό σχέδιο δράσης και όλα τα επιμέρους χαρακτηριστικά του. Την πιο σύγχρονη μορφή ηλεκτρονικής προσβασιμότητας, την μορφή 3Α, που είναι ότι πληρέστερο έχει υπάρξει στη σχέση ανθρώπου και μηχανής έτσι ώστε ανεξαρτήτως αναπηρίας του καθενός να μπορεί να διαβάσει, να δει, να αισθανθεί το εθνικό σχέδιο. Έχει ενεργοποιηθεί κύριε Βασιλόπουλε η εθνική αρχή προσβασιμότητας.

ΠΒ: Αυτό ήθελα να σας ρωτήσω. Γιατί είναι κρίσιμη αυτή η εθνική αρχή προσβασιμότητας.

ΓΓ: Αυτό ήταν αίτημα του ίδιου του αναπηρικού κινήματος, όπου ο ίδιος ο ΠΘ τον Αύγουστο του 2019 κάλεσε το αναπηρικό κίνημα όπως εκπροσωπείται, για να κάνουμε μία εναρκτήρια συνεδρία, και ήταν το πρώτο αίτημα που μας ετέθη. Δηλαδή να υπάρξει μία εθνική αρχή προσβασιμότητας την οποία θα εκπροσωπούνται βεβαίως και το αναπηρικό κίνημα αλλά κυρίως θα έχει μία πάρα πολύ υψηλή τεχνογνωσία. Είναι ο επίσημος σύμβουλος της πολιτείας στα ζητήματα των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και είναι αν θέλετε, και ο μηχανισμός εκείνος που παρακολουθεί τεχνικά την υλοποίηση του εθνικού σχεδίου δράσης. Προΐσταται ο καθηγητής Στεφανίδης, που είναι απολύτως ειδικός στην αλληλεπίδραση ανθρώπου-μηχανής, με πολλά χρόνια αφιερωμένα ακριβώς στη προάσπιση των δικαιωμάτων των ΑμεΑ και είμαστε πολύ περήφανοι που αυτή τη στιγμή έχουμε εγκαταστήσει ένα διαδικτυακό site, το amea.gov.gr το οποίο είναι το πιο προσβάσιμο που υφίσταται στην Ευρώπη. Έχει πολλή υψηλή τεχνολογία.

ΠΒ: Και εκεί υπάρχει και η κωδικοποίηση.

ΓΓ: Και εκεί υπάρχει απόλυτη κωδικοποίηση. Να σας πω κ. Βασιλόπουλε ότι αυτήν την ώρα που μιλάμε έχουμε ολοκληρώσει ένα εξαιρετικό φιλόδοξο σχέδιο καταγραφής του επιπέδου προσβασιμότητας όλων των δημοσίων κτιρίων της χώρας. Ένα σχέδιο το οποίο, για να είμαι ειλικρινής, και εγώ ο ίδιος δεν περίμενα ότι θα μπορούσε να υλοποιηθεί.

ΠΒ: Έχουμε 35.000 δημόσια κτίρια.

ΓΓ: Έχουμε περίπου 31.000 εγγραφές δημοσίων κτιρίων σε σχέση με το πόσο προσβάσιμα είναι τα κτίρια αυτά, σε συνεργασία με το ΤΕΕ. Έχουμε ήδη ξεκινήσει τις καταγραφές για τα κτίρια αυτά. Υπάρχει χρηματοδότηση από το ταμείο ανάκαμψης για να εξασφαλίσουμε την φυσική προσβασιμότητα. Ντρέπομαι πραγματικά κ. Βασιλόπουλε να σας πω ότι κτίρια τα οποία αποτελούσαν αν θέλετε, και επίκεντρο επισκέψεων από τα ίδια τα ΑμεΑ δεν ήταν απολύτως προσβάσιμα. Μία εικόνα που καθόλου δεν κολακεύει την χώρα μας. Ήδη έχει ξεκινήσει ένα βαθύ σχέδιο προσβασιμότητας, με προτεραιότητα στα σχολεία, στις δομές υγείας, στους αθλητικούς χώρους, έτσι ώστε να υπάρχει ένα αναβαθμισμένο επίπεδο φυσικής προσβασιμότητας παντού. Διότι η καθολικότητα στην πρόσβαση είναι το μεγαλύτερο όπλο που μπορούμε να έχουμε για να μειώσουμε την περιορισμένη δυστυχώς πρόσβαση και να έχουμε ένα υψηλό επίπεδο ισότητας, ισονομίας όλων.

ΠΒ: Η αρχή πρέπει να γίνει με τα δημόσια κτίρια, μετά είναι η ατομική κινητικότητα στα ΜΜΜ, και η φυσική προσβασιμότητα που είναι κυρίως μπάρες και αναβατόρια. Είναι σημαντικό.

ΓΓ: Γνωρίζετε, για μας το συμβολικό εναρκτήριο λάκτισμα αυτού του πολύ μεγάλου σχεδίου έγινε με το αναβατόριο στην Ακρόπολη.

ΠΒ: Που λειτουργεί τώρα. Που ξεκίνησε μεγάλες συζητήσεις αυτό.

ΓΓ: Πραγματικά εγώ αισθάνομαι μεγάλη συγκίνηση για το γεγονός αυτό. Ήμουν από τους πολύ πρώτους που χρησιμοποίησαν το αναβατόριο αυτό και θέλω να σας εξομολογηθώ το πόσο ωραία μπορεί να αισθάνεται κάποιος, ανεξάρτητα αν έχει συμβάλλει, ή όχι, σε αυτό, για το γεγονός ότι πλέον, με το σύγχρονο αυτό θαύμα της τεχνολογίας, πλέον καθίσταται προσβάσιμο αυτό το στολίδι του παγκόσμιου πολιτισμού, η κοιτίδα της Δυτικής Δημοκρατίας, καθίσταται προσβάσιμο σε εκατομμύρια πολιτών, ανά τον κόσμο, που δεν είχαν τη δυνατότητα αυτή.

ΠΒ: Ναι, ναι ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει χωρίς συζήτηση. Τώρα συνδέθηκε με τα θέματα αυτά, με τους τσιμεντένιους διαδρόμους κι όλα αυτά, που δεν έχει άμεση σχέση, εν πάση περιπτώσει είναι μια συζήτηση, δεν είναι κακό να υπάρχει μια συζήτηση, πήρε μια μικροέκρηξη, αλλά νομίζω τώρα χαλάρωσαν τα πράγματα. Το αναβατόριο όμως στην ακρόπολη είναι από μόνο του ανάγκη χωρίς συζήτηση.

ΓΓ: Εγώ θέλω να σας πω κάτι. Τα επιτεύγματα του πολιτισμού είναι απολύτως σημαντικά και όλοι είναι σωστό να υποκλινόμαστε στα επιτεύγματα αυτά. Το κρίσιμο όμως είναι να έχουν πρόσβαση στα επιτεύγματα αυτά όλοι. Αυτού του τύπου η επιλεκτική πολυτελής, αν θέλετε, προσέγγιση, ότι τα αφήνουμε όλα άθικτα και όποιος μπορεί να έχει πρόσβαση να έχει, αυτό δεν με βρίσκει καθόλου σύμφωνο. Θα πρέπει να αισθανόμαστε τους συνανθρώπους μας που δεν έχουν αυτή την τύχη ή πολυτέλεια.

ΠΒ: Έτσι, έτσι είναι, για την ακρόπολη ούτε καν το συζητάμε, το αναβατόριο έπρεπε να λειτουργήσει και να γίνει χωρίς συζήτηση. Πάμε παρακάτω όμως, γιατί έχουμε πάρα πολλές δράσεις, που έχετε κάνει. Παραδείγματος χάρη, μια πρόσφατη και πολύ σημαντική, γιατί είχα κάνει και μια – δυο εκπομπές, γι’ αυτό, γιατί θα βοηθήσει πάρα πολύ και πάρα πολλά άτομα με αναπηρία δίνουν και δώσανε σημασία, ήταν ο προσωπικός βοηθός, που θα βοηθήσει σταδιακά στην ανάπτυξη – στην ανεξάρτητη διαβίωση. Για μιλήστε μας γι’ αυτό, γιατί ξεκίνησε να λειτουργεί, υπήρξαν τώρα και πολλές κριτικές, ότι δεν είναι για όλη την Ελλάδα, ότι δεν προβλέπεται και εκπαιδευτική υποστήριξη των χιλίων βοηθών για την ανεξάρτητη διαβίωση. Είναι νομίζω μια σημαντική μεταρρύθμιση αυτή.

ΓΓ: Είναι ένα αίτημα, το οποίο ανατρέχει σε δεκαετίες, κύριε Βασιλόπουλε, από τους συνανθρώπους μας εκείνους που έχουν πολύ υψηλό επίπεδο δυσκολίας στην μετακίνηση – είναι καθηλωμένοι σε αναπηρικά καροτσάκια. Για πρώτη φορά λοιπόν λειτουργεί το νέο πλαίσιο του προσωπικού βοηθού. Η πρώτη φάση του προγράμματος αυτού, πιλοτικά, γίνεται στην Αττική και τα νησιά του Αργοσαρωνικού, για χίλια άτομα, θα ακολουθήσει για περισσότερες περιφέρεις στο τέλος του έτους, για ακόμη χίλια άτομα.

ΠΒ: Άρα κύριε Γεραπετρίτη λέτε ότι στο τέλος του έτους θα επεκταθεί, γιατί υπήρξαν πολλές κριτικές, το συζήτησα και στην εκπομπή.

ΓΓ: Αντιλαμβάνομαι απολύτως το παράπονο των συμπολιτών μας για το γεγονός ότι ήδη εξ αρχής δεν προβλέψαμε θέσεις να είναι ανά τη χώρα. Επειδή όμως είναι ένα πρόγραμμα το οποίο σε αυτή του τη φάση, είναι πολυσύνθετο και πιλοτικό, ήταν απόλυτη αναγκαιότητα να μπορούν να υπάρχουν έλεγχοι, επί τόπου. Δηλαδή να πηγαίνουν κλιμάκια εκεί που βρίσκονται οι προσωπικοί βοηθοί και για το λόγο αυτό, στην πρώτη αυτή φάση, είναι μερικοί μήνες διαφορά, να σας πω κύριε Βασιλόπουλε, σε σχέση με το τέλος του έτους που θα έχουμε χίλιες ακόμη θέσεις.

ΠΒ: Άμα είναι το τέλος του έτους, εντάξει, είναι ένα λογικό χρονικό διάστημα.

ΓΓ: Αλλά ήταν απολύτως αναγκαίο, δυστυχώς, να έχουμε μόνο για περιορισμένη χωροταξία, όμως θέλω να πω ότι ήδη από τις αρχές του επόμενου έτους, θα έχουμε δύο χιλιάδες, πλέον, προσωπικού βοηθούς, άρτια εκπαιδευμένους, οι ίδιοι – οι ωφελούμενοι, θα έχουν την ευχέρεια να επιλέγουν – να αλληλεπιδρούν με τον προσωπικό τους βοηθό.

ΠΒ: Αφορά κυρίως για τους συμπολίτες μας που έχουν μια κινητική αναπηρία ή γενικότερα;

ΓΓ: Είναι καθολική κινητική αναπηρία, ακριβώς επειδή υπάρχει ένα ζήτημα αυτόνομης διαβίωσης, θέλω να θυμίσω ότι το ίδιο το Σύνταγμά μας, από το 2001, προβλέπει ειδικά, ως πυλώνες ανάπτυξης – ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας, την αυτονομία και τη συμμετοχή στην οικονομική, στην κοινωνική, στην πολιτική ζωή της χώρας, για όλα τα άτομα με αναπηρία. Τους δύο αυτούς πυλώνες – συμμετοχή και αυτονομία, στο μέτρο του δυνατού, πιστεύω ότι θα τους υλοποιήσουμε, σταδιακά.

ΠΒ: Ωραία, λοιπόν, αυτό είναι μία σημαντική, ας το πούμε, που ξεκίνησε τώρα – τον προηγούμενο μήνα. Ήταν να γίνει μέχρι τέλος του 2021, αλλά εντάξει τρεις μήνες δεν είναι τίποτα φοβερό. Το σημαντικό είναι να γίνει και να προχωρήσει. Ποια άλλη θεωρείται σημαντική, γιατί έχουν γίνει πολλές – επιμέρους δράσεις, ποια άλλη θεωρείται σημαντική κύριε Γεραπετρίτη, σε αυτή την πορεία εφαρμογής και υλοποίησης;

ΓΓ: Υπάρχουν πολλές και σημαντικές δράσεις, οι οποίες έχουν να κάνουν ακριβώς με την αυτονομία και τη συμμετοχή. Για παράδειγμα, εξαιρετικά σημαντική είναι η περίπτωση της αποϊδρυματοποίσης. Δυστυχώς ακόμα λειτουργούν ορισμένα ιδρύματα, στα οποία βρίσκονται άτομα με αναπηρία και τα οποία, σκοπός μας είναι να πάψουν να υφίσταται σε αυτή τη δομή και μορφή, που υπάρχουν σήμερα. Έχει υπάρξει ένα προγραμματισμός, έτσι ώστε να φύγουμε από αυτό το καθεστώς.

ΠΒ: Αποϊδρυματοποίηση λοιπόν.

ΓΓ: Να σας πω ότι για εμάς, είναι πάρα πολύ σημαντικό, επί της αρχής, κύριε Βασιλόπουλε, να φύγουμε από αυτό το οποίο ίσχυε μέχρι σήμερα, σε σχέση και με τον προσδιορισμό της αναπηρίας, αλλά κυρίως με το πως αντιλαμβανόμαστε τα δικαιώματα των ανάπηρων συμπολιτών μας. Ένα ιατρικό μοντέλο. Ίσχυε, δηλαδή, περισσότερο ένα ιατρικό μοντέλο, που προσδιόριζε, αν θέλετε, και τον ορισμό αλλά και τα δικαιώματα των αναπήρων. Πηγαίνουμε σε ένα πιο δικαιωματικό χαρακτήρα.

ΠΒ: Βλέπω προχωρημένες, πάντως, απόψεις. Διατυπώνεται, το είδα, διατυπώνεται και στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αναπηρία. Αλλά είναι θετικό, ότι ένα κόμα, γενικά της κεντροδεξιάς, ανοίγεται, με ένα τέτοιο τρόπο, σε αυτή την προβληματική. Εντάξει και ο πρωθυπουργός έχει ανοιχτεί, εν μέρει, σε αυτό. Κι εσείς τώρα μου λέτε για το δικαιωματικό μοντέλο, το οποίο – και το προωθείτε κιόλας, το οποίο στο παρελθόν δεν ήταν για την κεντροδεξιά. Τώρα όμως βλέπω ότι εξελισσόμαστε σε πάρα πολλούς τομείς.

ΓΓ: Θα σας πάω κι ένα βήμα παραπέρα, αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη μία σειρά από εθνικά σχέδια. Ορισμένα από τα εθνικά σχέδια αυτά, έχουν ήδη εφαρμοστεί, κατά ένα μέρος, άλλα βρίσκονται στη φάση ανάπτυξης.

ΠΒ: Για πείτε μου άλλο ένα, μήπως εννοείται και για τα λοατκι.

ΓΓ: Ασφαλώς υπάρχουν, ακριβώς, εθνικά σχέδια για όλους.

ΠΒ: Έχετε εμπλακεί και σε αυτό, έτσι δεν είναι;

ΓΓ: Όλες οι οριζόντιες πολιτικές, κύριε Βασιλόπουλε, επειδή, ακριβώς, απαιτούν ένα πολύ υψηλό επίπεδο συντονισμού, η Προεδρία της Κυβέρνησης ασχολείται από πολύ κοντά. Ξέρετε είναι διυπουργικά θέματα, που οπωσδήποτε χρειάζονται έναν συντονισμό από πάνω για να μπορούν να υλοποιούνται.

ΠΒ: Εκεί, παραδείγματος χάρη, εκεί έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση για το θέμα της γενικής ισότητας και το δικαίωμα στο γάμο των ομόφυλων ατόμων, που επείγει και υπάρχει μια ισότητα που πρέπει να γίνει.

ΓΓ: Να σας πω αμέσως. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν αυτά τα εθνικά σχέδια. Για εμάς είναι οχήματα για να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε τις κοινωνικές ανισότητες, οι οποίες δυστυχώς, κάθε φορά που υπάρχει και μία κρίση, είτε είναι υγειονομική, είτε είναι οικονομική, είτε είναι εθνική, είτε οποιαδήποτε άλλη, πάντοτε αυτές οι συνθήκες καλλιεργούν ανισότητες. Σκοπός μας είναι, με τα εθνικά αυτά σχέδια, να απαλύνουμε τις ανισότητες σε ό,τι αφορά ευάλωτους ή υποεκπροσωπούμενες συμπολίτες μας. Ειδικά αναφέρατε και επειδή μιλήσατε και για αυτού του τύπου την πολιτική ταυτοποίηση, αν θέλετε, αυτών των εθνικών σχεδίων, να μιλήσω για το εθνικό σχέδιο για τους ΛΟΑΤΚΙ+ συμπολίτες μας. Είναι ένα σχέδιο, το οποίο έχει γίνει με την επιμέλεια της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Προΐστατο στην επιτροπή που το συνέταξε, ένας πάρα πολύ διακεκριμένος συμπολίτης μας, ο πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο Αλέξανδρος Λίνος Σισιλιάνος. Πολύ υψηλού προφίλ, ένας σπουδαίος Έλληνας. Το Εθνικό αυτό Σχέδιο έχει τεθεί στη δημοσιότητα. Περιλαμβάνει μία σειρά από δράσεις, ορισμένες εκ των οποίων έχουν ήδη υλοποιηθεί. Ξέρετε πολλές φορές, βρισκόμαστε μπροστά στο αυτονόητο, κύριε Βασιλόπουλε. Παραδείγματος χάρη, θεωρώ πάρα πολύ εμβληματικές δύο δράσεις, που έχουν συντελεστεί στο πεδίο των Δικαιωμάτων της Κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ, που είναι το πρώτο, το δικαίωμά τους να είναι αιμοδότες, χωρίς να υπάρχει αυτού του τύπου, το αθέμιτο κοινωνικό προφίλ και το δεύτερο, αυτό που έφερε το Υπουργείο Υγείας, πριν από μία εβδομάδα και ψηφίστηκε.

ΠΒ: Ναι και γίνεται μεγάλη συζήτηση τώρα, για πείτε το αυτό.

ΓΓ: Μέχρι σήμερα, κύριε Βασιλόπουλε, είχαμε ορισμένες πρακτικές, τις λεγόμενες θεραπείες μεταστροφής. Δηλαδή τις περιπτώσεις εκείνες που ένα άτομο εμφάνιζε να έχει χαρακτηριστικά δύο φύλων και τα οποία υποβάλλονται σε ορισμένες πρακτικές οι οποίες έφταναν και στα όρια των βασανιστηρίων. Αυτές τις πρακτικές εμείς τις καταργήσαμε και πλέον απαγορεύονται ρητώς. Επισήμως ισχύουν σοβαρότατες συνέπειες για όποιον/α τις εφαρμόζει.

ΠΒ: Είδα, όμως, ορισμένες κριτικές που, αν και δέχονται τη σημασία της απαγόρευσης των πρακτικών μεταστροφής, λένε ότι στο τέλος υπάρχει διατύπωση που λέει ότι για τους ενηλίκους υπάρχει ένα θέμα επιλογής, και ότι η επιλογή σήμερα σε αυτές τις περιπτώσεις, και στη πίεση που κάνει η κοινωνία μπορεί να είναι συγκεκαλυμμένη αναγκαστική πίεση.

ΓΓ: Εγώ είμαι της άποψης, κύριες Βασιλόπουλε, ότι οι θεσμοί χτυπούν τα στερεότυπα. Όταν, λοιπόν, έρθει ένας θεσμός σας διαβεβαιώ πως θα εφαρμοστεί απολύτως. Θα είμαστε πολύ αυστηροί στη τήρηση αυτών ακριβώς των πολιτικών. Οι θεσμοί θα φέρουν και τη μεταστροφή αυτών των στερεοτύπων. Θα αλλάξουν δηλαδή την προσέγγισή τους οι συνάνθρωποι. Θα σας πω ένα κλασσικό παράδειγμα τέτοιας πολιτικής. Κανείς δεν θα πίστευε ότι ένα άρθρο νόμου θα σταματούσε το τσιγάρο σε κλειστούς δημόσιους χώρους στην Ελλάδα. Ήρθε, όμως, που το επέβαλε και, σταδιακώς, αυτό έφερε την αλλαγή στην κοινωνική προσέγγιση του ζητήματος. Πλέον εμείς οι ίδιοι απαιτούμε, όταν βρισκόμαστε σε έναν κλειστό χώρο να μην υπάρχουν καπνιστές.

ΠΒ: Αληθές, αλλά, και δύσκολα εφαρμοζόμενο. Έχουμε και αυτή τη συλλογική αδυναμία και εξάρτηση. Είμαστε ακόμα στο 35% καπνιστές στην Ελλάδα. Παρά ταύτα έγινε και αυτό. Η αλήθεια είναι ότι “με ένα άρθρο – με ένα νόμο τα αλλάζω όλα” το έχουμε ακούσει πολλές φορές στην Ελλάδα. Σε αυτή τη περίπτωση όντως έπιασε. Για πείτε μου, για το θέμα του γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια και επίσης η τεκνοθεσία, για τα οποία η κυβέρνηση έχει κάνει ένα βήμα. Έκανε και η προηγούμενη ένα βήμα. Γιατί να μην ολοκληρωθεί πλήρως τώρα αυτό με μια σαφήνεια και να υπάρχει ένα θέμα ισότητας. Και να πάμε στα πιο δύσκολα θέματα και να συζητηθούν. Αυτό πια δεν είναι τόσο δύσκολο.

ΓΓ: Υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα, τα οποία θα ακολουθήσουμε, προβλέπονται και μέσα στο εθνικό πλαίσιο για τα δικαιώματα της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι όταν ολοκληρωθεί η διαβούλευση που γίνεται με όλους τους κοινωνικούς φορείς και με όλους τους ενδιαφερόμενους, θα είμαστε σε θέση να φέρουμε ένα απολύτως εύλογο, δίκαιο, ισόνομο μοντέλο για όλους.

ΠΒ: Προς τα εκεί βαδίζετε δηλαδή. Υπάρχει κατεύθυνση.

ΓΓ: Θα μου επιτρέψετε να πω ότι έχουμε δώσει τα δείγματα γραφής μας, δεν έχουμε υπολογίσει το πολιτικό κόστος και σε ότι, τουλάχιστον, με αφορά μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως όταν έχουμε ζητήματα που αφορούν τα δικαιώματα των πολιτών δεν θα εφιστούμε καμίας απολύτως προσπάθειας.

ΠΒ: Κύριε Γεραπετρίτη, για να ολοκληρώνουμε σιγά σιγά, υπάρχουν και ορισμένες άλλες στρατηγικές, πολύ σημαντικές και για την κοινότητα Ρομά, και για τους άστεγους. Το έχω συζητήσει και στο παρελθόν εδώ και με τον κύριο Σταμάτη, που είναι Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Προστασίας. Γίνονται πράγματα, και είναι κι αυτοί τομείς λεπτοί, που η κοινωνία πρέπει μαζί με την πολιτεία να κάνουν μερικά βήματα. Πώς το βλέπετε κι αυτό;

ΓΓ: Θέλω να σας πω ότι έχουμε και για τις δύο αυτές περιπτώσεις που αναφέρατε, και για τους Ρομά και για τους Αστέγους, πολύ συγκεκριμένα σχέδια, τα οποία ήδη βρίσκονται σε ανάπτυξη με την πρωτοβουλία, όπως είπατε, του Γενικού Γραμματέα, κύριου Σταμάτη, ο οποίος είναι ένας πάρα πολύ δραστήριος άνθρωπος και είναι και ιδεολογικά ταγμένος στην προστασία των δικαιωμάτων των Ρομά, των αστέγων και των ευάλωτων συμπολιτών μας. Για τους Ρομά υπάρχει ένα συνολικό πλαίσιο για την περαιτέρω ένταξή τους στην κοινότητα. Για τους αστέγους έχουν γίνει πολλαπλά προγράμματα. Θα έχουμε την ευκαιρία κάποια στιγμή, άμα με καλέσετε να αναπτύξω τα προγράμματα τα οποία γίνονται. Είναι δράσεις οι οποίες έχουν όλες ένα κοινό χαρακτηριστικό, -και εδώ ταυτιζόμαστε, άμα θέλετε, με τα ζητήματα των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ και των δικαιωμάτων των ανάπηρων συμπολιτών μας- που είναι οι πολιτικές οι συμπεριληπτικές. Εμάς μας ενδιαφέρει να συμπεριλαμβάνονται όλοι οι πολίτες. Ένα μερίδιο ανάπτυξης δίκαιο, να το έχουν όλοι οι συμπολίτες μας. Δεν θα μείνει κανένας πίσω.

ΠΒ: Άρα είπαμε και για τον κύριο Γεραπετρίτη και για το Εθνικό Σχέδιο δράσης και τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, που, γενικά, είστε σχετικά ικανοποιημένος στο πώς προχωρούν. Είπαμε πως είναι έξη πυλώνες, που δεν μπορούμε να τους πιάσουμε όλους τώρα. Είναι τριάντα δράσεις. Ένα, επίσης, σημαντικό που υπάρχει εντός και του Εθνικού Σχεδίου είναι η αφύπνιση της κοινωνίας και, επίσης, η δημιουργία ειδικών κανόνων δεοντολογίας και για τη γλώσσα μας, έχει μεγάλη σημασία πώς μιλάμε. Παραδείγματος χάρη, δεν λέμε “τα άτομα με ειδικές ανάγκες” πια, λέμε “άτομα με αναπηρία”.

ΓΓ: Η σημειολογία έχει αξία.

ΠΒ: Και πως μιλάνε και οι δημοσιογράφοι και το κάνουμε και εδώ στην ΕΡΤ. Προσπαθούμε και στη προσβασιμότητα του ραδιοτηλεοπτικού προϊόντος να το κάνουμε και να το ολοκληρώσουμε. Και προς την φυσική προσβασιμότητα η ΕΡΤ εδώ και χρόνια έχει και τώρα το ξαναβελτιώνει, και εμείς που έχουμε να προσφέρουμε πάρα πολύ σε αυτό. Έχουμε και αυτά. Συνολικά πάντως είστε σχετικά ευχαριστημένος.

ΓΓ: Θέλω να πω ότι είμαι ευχαριστημένος πολύ από τον τρόπο με τον οποίο αφενός εξελίσσεται το εθνικό σχέδιο δράσης, αφετέρου, με την ευκαιρία του βήματος που μου δίνεται θέλω να εκφράσω την βαθύτατη ευγνωμοσύνη μου στους ανθρώπους που έχουν δουλέψει για το εθνικό σχέδιο δράσης. Ξέρετε κ. Βασιλόπουλε, πολλές φορές μεμφόμαστε τον δημόσιο τομέα και τους δημοσίους λειτουργούς και υπαλλήλους για το έργο που παράγουν ή δεν παράγουν. Εγώ γνωρίζω ότι αυτή την πρωτοβουλία την αγκάλιασαν δημόσιοι υπάλληλοι υψηλού κύρους και ακεραιότητας, δούλεψαν πάρα πολύ σκληρά για αυτό, από όλα τα υπουργεία και όλους τους φορείς. Δημιουργήθηκε ένα δίκτυο με αντένες παντού, εκατό περίπου προσώπων που δούλεψαν ως μία ομάδα για να μπορέσει να παραχθεί το έργο και να το παρακολουθούμε σήμερα. Και θέλω να σας πω πως αυτή τη στιγμή που μιλάμε έχει ενεργοποιηθεί το σύνολο των σημείων αναφοράς στην χώρα το οποίο σημαίνει ότι σε κάθε δήμο, σε κάθε περιφέρεια, σε κάθε υπηρεσία, σε κάθε υπουργείο, υπάρχει ένας εντεταλμένος υπάλληλος ο οποίος ασχολείται ακριβώς με τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα άτομα με αναπηρία. Και όλο αυτό το δίκτυο είναι ταγμένο στην υλοποίηση του εθνικού σχεδίου και στις πρωτοβουλίες που θα βελτιώσουν τη ζωή των συμπολιτών μας.

ΠΒ: Μάλιστα. Είναι ενθαρρυντικό αυτό γιατί είναι και μία εφαρμογή αυτού που λέγεται «επιτελικό κράτος» στη πράξη όμως και για μερικούς συμπολίτες οι οποίοι χρειάζονται μία ιδιαίτερη εξισορροποιητική στήριξη και συμπερίληψη, όπως είπατε.

ΓΓ: Και να ευχαριστήσω κλείνοντας κ. Βασιλόπουλε και εσάς.

ΠΒ: Είναι η δουλειά μας στην ΕΡΤ. Είναι η υποχρέωσή μας.

ΓΓ: Είναι απολύτως προς τιμήν σας ότι πιάσατε ένα θέμα το οποίο, ξέρετε, δεν είναι πάντοτε από εκείνα που μπορούν να ενδιαφέρουν το σύνολο της κοινωνίας.

ΠΒ: Η ΕΡΤ όμως, και με την Κοινωνική της Ευθύνη, πρέπει να πιάνει στη καρδιά της αυτά τα θέματα.

ΓΓ: Και να ευχαριστήσω και τη Δημόσια Τηλεόραση και εσάς προσωπικά.

ΠΒ: Ευχαριστώ κ. Γεραπετρίτη για αυτή τη συζήτηση.

 

Athens Calling, Πρώτο Πρόγραμμα ΕΡΤ, 15/5/22

Μοιράσου το άρθρο!